انتقال وجه پل چیست؟ راهنمای کامل سامانه پرداخت لحظه‌ای (۱۴۰۴)
انتقال وجه سریع، امن، آنی و بدون محدودیت ساعت کاری یکی از دغدغه‌های همیشگی بانکداری دیجیتال بوده است. سامانه پرداخت لحظه‌ای یا به‌اختصار پل در پاسخ به این نیاز طراحی شده است. این مطلب شما را با انتقال وجه پل و طرز کار این سامانه، مزیت‌ها و محدودیت‌هایش آشنا می‌کند.
سامانه پل چیست؟
سامانه پرداخت لحظه‌ای یا پل یک سامانه انتقال وجه سریع است. این سامانه انتقال آنی پول میان حساب‌های بانکی مختلف را بدون محدودیت ساعت کاری و به‌صورت ۲۴ ساعته و با امنیت و اطمینان بالا میسر می‌کند و هم به‌صورت غیرحضوری (موبایل‌بانک و اینترنت‌بانک) و هم به‌صورت حضوری عمل می‌کند.
سقف انتقال وجه پل و محدودیت‌های آن در سال ۱۴۰۴
پل برای پرداخت‌های آنی اما با مبلغ محدود طراحی شده است. براساس بخش‌نامه بانک مرکزی در اردیبهشت ۱۴۰۴، سقف انتقال وجه در سامانه پرداخت لحظه‌ای به‌این شکل است:
| نوع تراکنش | سقف انتقال | شرایط اجرا |
| غیرحضوری (اینترنت‌بانک / موبایل‌بانک) | ۵۰میلیون تومان | بدون نیاز به مراجعه حضوری |
| حضوری | ۱۰۰میلیون تومان | با احراز هویت در شعبه |
| تعداد دستور پرداخت ورودی | ۵ مورد در روز | برای هر حساب مقصد |
پیش از این سقف انتقال غیرحضوری با پل ۱۰میلیون تومان و سقف حضوری ۱۵میلیون تومان تعیین شده بود، اما از اردیبهشت ۱۴۰۴ سقف انتقال وجه پرداخت لحظه‌ای طبق جدول بالا افزایش پیدا کرده است. همان‌طور که جدول نشان می‌دهد، بانک مرکزی در سازوکار پل محدودیتی نیز در نظر گرفته است تا تراکنش‌های زنجیره‌ای و درنتیجه، احتمال پول‌شویی را کاهش دهد؛ براساس این محدودیت، هر حساب مقصد می‌تواند روزانه فقط ۵ دستور پرداخت ورودی دریافت کند.
به این ترتیب، «پل» اکنون بین کارت‌به‌کارت (مبالغ خرد)، پایا (تراکنش‌های زمان‌بندی‌شده و با مبلغ متوسط) و ساتنا (تراکنش‌های کلان) ایستاده و انتخاب طبیعی برای پرداخت‌های فوری و متوسط است.
کارمزد انتقال وجه پل چقدر است؟
مزیت انتقال وجه با سامانه پل سرعت پرداخت بالا، بدون ساعت کاری (حتی در روز تعطیل) و همین‌طور امنیت است، اما برای بهره‌بردن از این دو مزیت باید میانگین مبلغ کارمزد ۰.۰۲ درصدی را در نظر گرفت؛ حداقل مبلغ کارمزد پل نیز ۵۰۰ تومان است.
مقایسه پل با دیگر سامانه‌ها
| روش انتقال | زمان واریز | سقف انتقال | کارمزد تقریبی | مناسب برای |
| پل | آنی (۲۴/۷) | ۵۰میلیون تومان غیرحضوری / ۱۰۰میلیون تومان حضوری | میانگین ۰.۰۲ درصد (حداقل ۵۰۰ تومان) | پرداخت‌های فوری و متوسط |
| کارت‌به‌کارت | آنی | ۱۰–۲۰میلیون تومان | حداقل ۹۰۰ تومان تا ۱میلیون تومان (به‌ازای هر ۱میلیون تومان ۳۲۰ تومان اضافه ) | پرداخت‌های خرد و شخصی |
| پایا | چند ساعت تا یک روز کاری | تا ۲۰۰میلیون تومان | ۰.۰۱ درصد (با کف ۳۰۰ تومان و سقف ۷,۵۰۰ تومان) | حقوق، اقساط، تسویه‌های غیرفوری |
| ساتنا | در روز و ساعت کاری | از ۱۰۰میلیون تومان به‌بالا | ۰.۰۲ درصد (تا سقف ۳۵,۰۰۰ تومان) | تراکنش‌های رسمی و بزرگ |
پل را می‌توان نقطه تعادل میان سه سامانه دانست: سریع‌تر از پایا، رسمی‌تر از کارت‌به‌کارت و ساده‌تر از ساتناست؛ به‌همین دلیل، بسیاری از کاربران و کسب‌وکارها از آن برای پرداخت‌های روزمره، تسویه بین‌بانکی و تراکنش‌های فوری استفاده می‌کنند.
سامانه پل چطور کار می‌کند؟
سامانه پل مبتنی بر انتقال حساب بین‌بانکی و اصطلاحاً حساب‌به‌حساب است؛ این سازوکار اجازه می‌دهد پول برای انتقال به حساب دیگر از شبکه بانکی خارج نشود. درواقع، موجودی حساب مبدأ در سیستم بانکی کم می‌شود و همان مبلغ در دفتر کل بانک مرکزی یا بانک مقصد افزایش می‌یابد؛ یعنی فقط تراز حساب‌ها تغییر می‌کند، نه حجم واقعی نقدینگی.
مقایسه کوتاه انتقال وجه پل با کارت‌به‌کارت روش کار را بهتر نشان می‌دهد: در کارت‌به‌کارت انتقال‌وجه ازطریق شبکه کارتی شتاب و شاپرک انجام می‌شود؛ درواقع کارت‌به‌کارت یک تراکنش پرداختی است و انتقال وجه پل یک حساب‌داری بانکی محسوب می‌شود. همین سازوکار، از نظر فنی و مقرراتی، شفافیت بیشتری برای نهادهای ناظر فراهم می‌کند.
پل چه مشکلاتی را رفع می‌کند؟
پیش از راه‌اندازی پل، کاربران و بانک‌ها برای انتقال وجه سریع میان حساب‌های مختلف با چالش‌هایی روبه‌رو بودند. کارت‌به‌کارت سریع بود، اما امنیت و شفافیت لازم را نداشت؛ پایا کند بود و در خارج از ساعت کاری متوقف می‌شد؛ ساتنا هم برای مبالغ بالا طراحی شده بود و محدودیت ساعت کاری داشت. بانک مرکزی با هدف پرکردن این فاصله تصمیم گرفت سامانه‌ای بسازد که سرعت کارت‌به‌کارت را با شفافیت حساب‌به‌حساب ترکیب کند.
راه‌اندازی سامانه پل این اهداف را دنبال می‌کرده است:
- کاهش خطاهای انسانی
- نظارت بهتر بر تراکنش‌ها
- تسهیل پرداخت‌های بین‌بانکی برای کاربران و کسب‌وکارها
در پاسخ به این مشکلات بانک مرکزی از سامانه پرداخت لحظه‌ای پل را در ۲۹ آبان ۱۴۰۰ رونمایی کرد.
جمع‌بندی
پرداخت لحظه‌ای یا پل انتقال حساب‌به‌حساب لحظه‌ای بین‌بانکی است، بر بستر شبا انجام می‌شود و ترکیبی از سرعت کارت‌به‌کارت و شفافیت پایا را ارائه می‌کند. پل محدودیت ساعت کاری ندارد و تنها محدودیت‌های آن از یک طرف سقف پرداخت ۵۰میلیون تومانی به‌صورت آنلاین و ۱۰۰میلیون تومانی به‌صورت حضوری و از طرف دیگر، محدودیت دریافت تنها ۵ دستور پرداخت ورودی برای حساب مقصد است.
در این روش پول از شبکه بانکی خارج نمی‌شود، بلکه در دفتر کل بانک مرکزی میان حساب‌ها جابه‌جا می‌شود؛ به‌همین دلیل، سریع، دقیق و قابل‌ردیابی است.
درحالی‌که کارت‌به‌کارت سقف محدود دارد، انتقال وجه و تسویه پایا به چرخه‌های مشخص محدود است و ساتنا محدودیت ساعت کاری و کف مبلغ را دارد، انتقال وجه با سامانه پل امکان پرداخت لحظه‌ای در هر ساعت از شبانه‌روز را تا سقف ۵۰میلیون تومان فراهم می‌کند.
پرسش‌های متداول
خیر. کارت‌به‌کارت از مسیر شبکه شتاب و بر پایه شماره کارت انجام می‌شود، اما پل انتقال مستقیم میان حساب‌ها ازطریق شماره شباست و شفاف‌تر عمل می‌کند.
برای تراکنش‌های غیرحضوری سقف انتقال وجه پرداخت لحظه‌ای ۵۰میلیون تومان و برای تراکنش‌های حضوری در شعب ۱۰۰میلیون تومان است. هر حساب مقصد هم روزانه تا ۵ تراکنش ورودی ازطریق سامانه پل می‌تواند داشته باشد.
بله، سامانه پل ۲۴ ساعته و در تمامی روزهای هفته فعال است؛ انتقال‌ها ازطریق سامانه پل، حتی در نیمه‌شب یا تعطیلات رسمی، آنی انجام می‌شوند.
مبلغ کارمزد سامانه پل به‌صورت میانگین ۰٫۰۲ درصد مبلغ انتقال است و حداقل مبلغ کارمزد آن ۵۰۰ تومان است.
در صورت بروز خطا یا اختلال در شبکه، وجه معمولاً در کمتر از چند دقیقه به حساب مبدأ بازگردانده می‌شود و رسید دیجیتال نیز در اختیار کاربر قرار می‌گیرد.