روش‌های پرداخت کدامند؟

ترویج و توسعه مفهوم بانکداری باز در کنار تغییر سلیقه افراد به انجام امور بانکی به صورت آنلاین، ماهیت سرویس‌ها و خدماتی که تا مدت‌ها پیش به صورت سنتی مورد استفاده قرار می‌گرفت، تغییر داد. 

بانکداری باز زمینه‌ای را فراهم آورد که در آن هر خدمتی که پیشتر به صورت سنتی و از طریق یک شعبه فیزیکی به کاربران شبکه بانکی اعطا می‌شد، به صورت آنلاین ارائه شود؛ یکی از این خدمات، «پرداخت» است که با تغییر ماهیت از حضوری به آنلاین، علاوه بر اینکه توانست فصل جدیدی در ادبیات بانکداری ایجاد کند، به توسعه اقتصاد دیجیتال همچنین ازدیاد کسب و کارهای اینترنتی نیز کمک کرد.
ارائه روش‌های نوین پرداخت از آن جهت مهم است که بر اساس گزارش‌های غیر رسمی تا سال 2025 حدود 24 درصد از کل فروش کالا و خدمات در جهان به صورت آنلاین انجام می‌پذیرد؛ در واقع این پیش‌بینی نشان می‌دهد که تا دو سال آتی، انتظار مشتریان و کاربران از ارائه‌دهندگان کالا و خدمات برای ایجاد روش‌های پرداخت نوین و بهینه تا چه اندازه بالا خواهد رفت.بدون روش‌های پرداخت یکپارچه و موثر، ارزش‌افزوده‌ای برای کسب و کارها ایجاد نمی‌شود و بالطبع مشتریان نیز وفاداری کمتری خواهند داشت.از دیگر مواردی که به اهمیت «تنوع‌بخشی» به گزینه‌های پرداخت می‌افزایند؛ ارتقا تجربه کاربری، افزایش جریان درآمدی و به اتمام رساندن فرآیند خرید توسط مشتریان با بودجه متفاوت است. در این مقاله به جزئیاتی از مهمترین و به‌‎روزترین روش‌های پرداخت پرداخته می‌شود.

پرداخت به چه معناست؟

پرداخت به معنای واریز مبلغ کالا یا خدمت به حساب فروشنده و در نهایت خرید یا کسب اجازه استفاده از آن است. «پرداخت» شرایط و ضوابط ویژه‌ای دارد که روش پرداخت می‌تواند آن را متناسب با شرایط کسب و کار یا نیاز مشتری ایجاد کند. به عنوان مثال در برخی روش‌ها ممکن است کل مبلغ کالا یا خدمت به صورت یکجا به حساب فروشنده واریز و در روش دیگر، در اقساطی چند روزه تا چند ماهه، مبلغ کالا از مشتری دریافت شود.
بسیاری از کسب و کارهای آنلاین برای افزایش فروش محصولات خود اقدام به «تنوع بخشی» به گزینه‌های پرداخت می‌کنند تا از این طریق بتوانند مشتریان با بودجه‌های متفاوت را نیز جذب کنند.
بنابراین یکی از پاسخ‌های احتمالی به سوال چه چیزی می‌تواند فرآیند پرداخت را جذاب کرده تا مشتری نسبت به تکمیل آن اقدام کند؟ استفاده از طیف گسترده‌ای از سرویس‌های پرداخت است. 

درگاه پرداخت اینترنتی (پرداخت با کارت‌های اعتباری و نقدی)

کسب و کارهای اینترنتی با داشتن درگاه پرداخت می‌توانند پرداخت از طریق کارت‌های بانکی را پوشش دهند که این کار علاوه بر ایجاد اعتماد در خریدار، می‌تواند جریان درآمدی را نیز بیشتر کرده تا مدیریت آن آسان‌تر شود. 
خرید با کارت‌های اعتباری و نقدی از آن جهت مهم است که همچنان یکی از پرطرفدارترین روش‌های خرید است اگرچه نقدهای فراوانی نیز به آن وارد است.
یکی از مزیت‌های خرید از طریق کارت‌های بانکی، پرداخت سریع و بدون طی کردن مراحل پیچیده است؛ خریدار اطلاعات کارت بانکی خود را در صفحه پرداخت وارد کرده و پس از آن گزینه پرداخت را انتخاب می‌کند. 

اگرچه محبوبیت استفاده از این روش پس از شیوع کرونا در جهان و اجبار به خرید به صورت آنلاین، رو به افزایش بود اما برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد، چنانچه «سایر» روش‌های پرداخت به افراد پیشنهاد شود، چه بسا استفاده از کارت‌های اعتباری و نقدی کاهش بیابد؛ پیش‌بینی شده تا سال 2026 سهم این کارت‌ها در پرداخت به 33 درصد برسد که به معنی کاهشی حدود 10 درصدی نسبت به سال 2021 است. 

پرداخت با کارت‌های اعتباری و نقدی برای آن دسته از کسب و کارهایی که هم به صورت آنلاین و هم حضوری مشغول به کار هستند، اهمیت دو چندان خواهد داشت؛ چرا که در این صورت می‌توانند بر جنبه «مدیریت جریان درآمدی» نظارت بیشتری داشته باشند چرا که فروش محصولاتشان محدود به حضور فیزیکی خریدار نمی‌شود.
هزینه کارمزد، ریسک‌هایی به مانند هک سایت فروشنده یا هزینه‌های عملیاتی که مجبور است بابت عودت وجه به خریدار بازگرداند همچنین احتمال ناموفق شدن تراکنش درگاهی و مالیاتی که از فروشندگان دریافت می‌شود، نیز از مواردی است که کسب و کارها را به انتخاب سایر روش‌ها ترغیب می‌کند.

پرداخت با یک کلیک One Tap Payment

پرداخت با یک کلیک روشی نوآورانه برای خرید بدون نیاز به وارد کردن اطلاعات کارت بانکی است. با این روش مبلغ خرید یا استفاده از کالا به صورت خودکار از کارت بانکی یا سایر دستگاه‌های هوشمندی که فرآیند پرداخت را کنترل می‌کنند، برداشته می‌شود. نمونه آن را می‌توان در کارت بلیت‌های مترو مشاهده کرد.
در این روش شخص بدون وارد کردن اطلاعات و تنها با قرار دادن کارت بلیت خود نزدیک گیت‌های ورود و خروج، هزینه سفر خود را پرداخت می‌کند.
اگرچه که کارت بلیت مترو نزدیکترین مثال برای پرداخت با یک کلیک است اما نمونه آن در کشورهای توسعه یافته، بیشتر است. مجوز پرداخت در این روش، نزدیک قرار دادن کارت به دستگاه مورد نظر است.
بالا بودن نرخ تراکنش‌های موفق، کارمزدهای پایین، احتمال کم سواستفاده از اطلاعات کارت بانکی، ارتقا تجربه کاربری از جمله مزیت‌های این روش به حساب می‌آیند.
شناخت کم از کاربر و در نتیجه احتمال پایین وفادار شدن او از مهمترین دلایلی است که کسب و کارها را در دوراهی انتخاب این گزینه پرداخت نگه می‌دارد.

برداشت با تایید (Direct debit)

برداشت مستقیم یا برداشت با تایید، یک روش برای پرداخت‌های پرتکرار به شمار می‌آید؛ پرداخت قبوض، حق عضویت‌ها، شارژ تلفن همراه از جمله کارکردهای آن است. روش کار نیز آسان است؛ مبلغ مشخصی در زمان مقرر از حساب کاربر کم شده و به حساب ارائه دهنده کالا یا خدمت واریز می‌شود.
البته که در ابتدا مشتری می‌بایست اجازه دسترسی به حساب بانکی خود را به کسب و کار بدهد تا فرآیند پرداخت با تایید، پیش رود.
دایرکت دبیت می‌تواند یکی از روش‌های جایگزینی پرداخت به‌شمار رود به خصوص برای آن دسته از کاربرانی که ممکن است پرداخت‌های پرتکرار خود را فراموش کنند. 

دایرکت دبیت شاید برای خریدهای دوره‌ای و فوری استفاده چندانی نداشته باشد اما می‌تواند مزیت‌هایی برای استفاده‌کنندگانش (خریداران و فروشندگان کالا و خدمات) ایجاد کند؛ پرداخت تا سقف مشخص و در زمان معین، لغو دسترسی برای پرداخت‌ها بر اساس خواست کاربر و پیش بینی جریان درآمدی برای کسب و کارها از جمله مزیت‌های آن به‌شمار می‌رود.
معایب این روش عبارت است از:

• لغو ناگهانی سرویس توسط کاربر
• معکوس شدن پرداخت از حساب کسب و کار به حساب مشتری
• ناموفق بودن تراکنش به دلیل ناکافی بودن موجودی حساب کاربر
  

کیف پول الکترونیک

کیف پول الکترونیک از دیگر روش‌های پرداخت است که برخی شرکت‌های معروف مانند اپل و آمازون از آن بهره می‌برد. روش کار نیز ساده است؛ کاربر با شارژ کیف پول الکترونیک خود می‌تواند فرآیند خرید کالا یا خدمتش را تکمیل کند. با این کار برای هر بار خرید نیازی به وارد کردن اطلاعات و جزئیات کارت بانکی نیست و با انتخاب گزینه‌های مربوطه، فرآیند پرداخت سریع‌تر اتفاق می‌افتد.
البته کیف پول الکترونیک کاربرد دیگری نیز دارد و آن جای دادن اطلاعات کارت‌های بانکی که کاربر از آن‌ها استفاده می‌کند، است. بدین صورت که با ذخیره اطلاعات این کارت‌ها عملیات‌های بانکی مانند انتقال وجه سریع‌تر و آسان‌تر خواهد بود.
مزیت‌های پرداخت با کیف پول دیجیتال شامل سرعت در پرداخت است که البته برای کاربرانی که با تلفن همراه خود، خریدها را انجام می‌دهند، کاربرد بیشتری دارد.
با وجود مزیت‌هایی که دارد، اما از آنجایی که این روش پرداخت ممکن است برای همه مناسب نباشد و با آن احساس راحتی نداشته باشند، کمتر مورد استفاده قرار گرفته است.

BNPL

از دیگر روش‌های پرداخت، BNPL یا Buy Now Pay Later است. در این روش کاربر پس از انتخاب محصول و گزینه مورد نظر پرداخت، کالا را دریافت و مبلغ آن را طی چند قسط و در روزهایی آتی یا به صورت یکجا پرداخت می‌کند. کسب و کارهایی که از این روش بهره می‎‌برند این امکان را ایجاد می‌کنند که مشتریان‌شان تجربه یک خرید با اعتبار و بدون بهره داشته باشند. اگرچه برای این روش شرایط و ضوابط متفاوتی توسط ارائه‌دهندگانش اتخاذ می‌شود اما یکی از رویکردهای کم هزینه برای بالا بردن تعداد مشتریان است.
یکی از مهمترین مزیت‌های بهره‌مندی از این روش، تکمیل فرآیند خرید توسط مشتریانی است که محدودیت بودجه دارد؛ بدین معنا که همه می‌توانند خرید خود را انجام دهند و نبود پول کافی، به انصراف از خرید نمی‌انجامد. خرید بدون بهره در آینده نیز از دیگر مزیت‌های این روش است.
از آنجایی که BNPL خرید کالا در زمان حال و پرداخت مبلغ آن در زمان آینده است، می‌تواند مشکلاتی را برای کسب و کارها ایجاد کند که دو طرف استفاده‌کننده را دچار ریسک‌های ناخواسته اعتباری کند. از این رو کسب و کارها در انتخاب این گزینه به عنوان یکی از روش‌های پرداخت مبلغ کالا، ممکن است قدری تردید داشته باشند. 

معایب این روش عبارت است از:

• احتمال عدم پرداخت مبلغ کالا
• اعمال جریمه بر آن دسته از مشتریانی که قسط‌های خود را به صورت مرتب و منظم پرداخت نمی‌کنند

پرداخت در محل cash on delivery

پرداخت در محل یکی از پارادوکس‌های روش‌های پرداخت اینترنتی است؛ با اینکه فروشگاه‌های آنلاین آن را به‌عنوان یکی از گزینه‌های پرداخت در نظر می‌گیرند اما در واقع هیچ مبلغی به صورت آنلاین جابه‌جا نمی‌شود. با COD مشتری در ابتدا سفارش خود را تحویل می‌گیرد و بلافاصله وجه آن را می‌پردازد. 

اگرچه روش پرکاربردی برای فروشگاه‌های آنلاین نیست، اما برخی از آن‌ها برای ساخت اعتماد با مشتری از آن استفاده می‌کنند.
موارد زیر برخی از مزایا و معایب این روش است.

• نرخ پایین تراکنش‌های ناموفق
• احتمال بسیار پایین هک کانال‌های پرداخت آنلاین
• امتناع از پرداخت
• نامناسب برای فروشگاه‌های آنلاین بین‌المللی

کارت‌های پیش‌پرداخت Prepaid cards

کار‌ت‌های پیش‌پرداخت نیز از دیگر روش‌های پرداخت به شمار می‌روند؛ در این نوع کارت‌ها که پیش از استفاده، شارژ می‌شوند، مشتری می‌تواند برای خریدهای آنلاین که مبلغی کمتر از موجودی کارت دارد، اقدام کنند.
سرعت «خرید» در این نوع کارت‌ها کمتر از خرید با کارت‌های اعتباری یا نقدی است که مهمترین دلیل آن نیز موجودی محدود آن است.
روش پرداخت با کارت‌های پیش‌پرداخت همانند روش خرید با کارت‌های اعتباری و نقدی است.
نمونه آن را می‌توان در اخذ کارت‌های با قابلیت پرداخت بین‌المللی یافت؛ مشتری با واریز مبلغ مشخصی (به ارز خارجی) به حساب مرتبط با کارت بین‌المللی، به اندازه موجودی از سایت‌های خارجی خرید ‌می‌کند.

واریز شناسه‌دار

یکی از پرکاربردترین روش‌های پرداخت، واریز با شناسه است. در این روش واریز کننده به واسطه شناسه منحصربفردی که توسط کسب و کار دریافت می‌کند، واریز وجه خود را انجام می‌دهد. این روش برای مبالغ بالاتر از سقف درگاه پرداخت (بیش از 50 میلیون تومان) کاربرد داشته و می‌تواند وجه را در کوتاه‌ترین و سریع‌ترین زمان ممکن جابه‌جا کند. 

اگرچه کارکرد این روش برای جابه‌جایی وجه در مبالغ بالاست اما می‌تواند برای هر «انتقال وجهی» که نیاز به «شناسایی» واریز کننده دارد نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
فرض کنید یک بانک اقدام به اعطای هزار فقره وام با قسط 3 میلیون تومان می‌کند؛ با دادن «شناسه» به وام‌گیرندگان می‌توان بازپرداخت به موقع اقساط را در سامانه‌های مربوطه و تنها با «شناسه» منحصربفرد هر فرد، رهگیری کرد.
واریز با شناسه راهکاری موثر برای کاهش بار عملیاتی بخش مالی کسب و کارها و به صورت کلی هر سازمانی است که از آن استفاده می‌کند، است. 

پرداخت با لینک

یکی دیگر از روش‌های پرداخت، پرداخت با لینک است. در این روش واریز کننده با دریافت یک لینک مستقیما به درگاه پرداخت متصل شده و پرداخت خود را انجام می‌دهد.
کاربر لینک پرداخت در «اتصال سریع مشتری به درگاه پرداخت» است و بیشتر در فضای مجازی کاربرد دارد؛ به عنوان مثال فروشگاه آنلاین پوشاک با دریافت سفارش و سپس ارسال لینک پرداخت، به مشتری در پرداخت سریع کمک می‌کند.لینک پرداخت در روش «پرداخت در محل» نیز کاربرد دارد؛ به محض اینکه مشتری کالا را دریافت کند، لینکی به گوشی تلفن همراه او ارسال می‌شود تا پرداخت را به اتمام برساند. 

کارت به کارت

اینکه کارت به کارت به یکی از روش‌های متداول برای خرید کالا و خدمات تبدیل شود، جای نگرانی دارد. در شرایطی که بانکداری باز باعث شکل‌گیری سرویس‌های پیشرفته‌تر بانکی و البته پرداخت شده، استفاده از روش کارت به کارت در کشور، می‌تواند نمایانگر دو چیز باشد؛ کسب و کارها به بهره‌مندی از روش‌های پیشرفته‌تر تمایلی ندارند و اینکه مسائلی همچون اخذ کارمزد شاپرکی از کسب و کارها همچنین ایجاد پرونده‌های مالیاتی برای آن‌ها، قدرت بازدارندگی بیشتری ایجاد کرده تا سازمان‌ها به روش‌هایی فکر کنند که عملا برای «پرداخت» نبوده است. 

چه روشی برای چه کسب و کاری مناسب است؟

اگر کسب و کاری، کار خود را به تازگی آغاز کرده و درصدد است تا مدتی به صورت «آنلاین» ادامه دهد، روش‌های پرداخت در محل و پرداخت با لینک می‌تواند مناسب‌تر از سایر روش‌ها باشد. تفاوتی ندارد کالایی که می‎‌فروشد البسه یا لوازم منزل باشد. لازم به ذکر است که برای ecommerceها روش BNPL نیز می‌تواند مفید باشد. در این صورت می‌توانند مشتری با کف بودجه متفاوت را نیز جذب کنند. 

روش‌های پرداخت در پلتفرم‌های ارائه‌دهنده وام و اعتبار برای بازپرداخت اقساط، علاوه بر درگاه پرداخت، واریز با شناسه، دایرکت دبیت و پرداخت با لینک است. شرکت‌های بیمه نیز می‌توانند همزمان با پلتفرم‌های ارائه‌دهنده وام و اعتبار از روش‌های گفته شده استفاده کنند.
صرافی‌های رمزارز نیز از دیگر کسب و کارهایی هستند که علاوه بر درگاه پرداخت، واریز با شناسه و لینک پرداخت همچنین کیف پول الکترونیک را به عنوان روش‌های ورود پول یا همان پرداخت در نظر گرفته‌اند. 

استفاده از چند روش پرداخت آنلاین

دامنه انتخاب وسیع برای پرداخت، رضایت‌مندی را در مشتری افزایش می‌دهد، احتمال تکمیل شدن فرآیند خرید و در نهایت درآمد کسب و کارها را نیز بالا می‌برد.
خریداران در صورت وجود گزینه‌های متنوع پرداخت مناسب، با احتمال بیشتری به خرده‌فروشی یا فروشگاه آنلاین باز می‌گردند و خرید خود را انجام می‌دهند
برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که گزینه پرداخت متنوع می‌تواند درآمد یک فروشگاه آنلاین را تا 30 درصد افزایش دهد. مهمترین کانال اثرگذاری نیز پوشش نیازهای مشتریان با بودجه متفاوت است.

ارائه راهکارهای پرداخت آنلاین توسط جیبیت

جیبیت با ارائه سرویس‌های پیشرفته پرداخت، کسب و کارها را در بازار یا صنعت هدف، توانمند می‌کند. مقیاس‌پذیری همچنین پایداری بالای سرویس‌های پرداخت مانند درگاه پرداخت اینترنتی و دایرکت دبیت برای کسب و کارهایی که کار خود را تازه آغاز کرده یا برای مدت طولانی در صنعت هدف مشغول به فعالیت هستند، مناسب است.